Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΔΡΑΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ
«ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΕΛΛΑΣ»
Απόδραση τώρα στην Πέλλα πάνω σε ένα ψηφιδωτό χαλί, με το μαρμάρινο πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου να σε υποδέχεται στις πρώτες σελίδες του νέου λευκώματος, του 13ου της σειράς «Κύκλος των Μουσείων» του Ιδρύματος Ιω.
«Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας», με τον τεράστιο πλούτο των εκθεμάτων του από ψηφιδωτά δάπεδα, τοιχογραφίες, γλυπτά, αγγεία, κοσμήματα, περικεφαλαίες μέχρι χρυσές μάσκες, παρόμοιες με εκείνες που κατασχέθηκαν πρόσφατα σε χέρια αρχαιοκαπήλων, παρουσιάζεται αυτή τη φορά όχι από έναν, αλλά από τέσσερις εκλεκτούς αρχαιολόγους: τη Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, τον Ιωάννη Ακαμάτη, τον Παύλο Χρυσοστόμου και την Αναστασία Χρυσοστόμου.
Από το 3000 π.Χ.
Το ταξίδι που προσφέρεται είναι πολύχρωμο και ξεκινάει από την πρώιμη 3η χιλιετία π.Χ. όταν πρωτοκατοικήθηκε η μετέπειτα έδρα του Μακεδονικού Βασιλείου. Οι συγγραφείς του πολυτελούς αυτού τόμου αφηγούνται την ιστορία του τόπου με βάση τα ανασκαφικά ευρήματα αλλά και τις περιγραφές των πρώτων περιηγητών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα που επισκέφθηκαν την κεντρική Μακεδονία. Η εικόνα που έβλεπαν μέχρι το 1930 ήταν ίδια με αυτή που περιέγραφε ο ιστορικός Λίβιος το 168 π.Χ., με τα έλη να φτάνουν ώς τον δημόσιο δρόμο που οδηγούσε στα Γιαννιτσά και το νοσηρό κλίμα να επηρεάζει την υγεία των κατοίκων.
Η ανασκαφική έρευνα που ακολούθησε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα με αφορμή τα έργα ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου πρόσφερε ένα πλήθος στοιχείων για την οργάνωση των κοινωνιών, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις ταφικές πρακτικές, την οικονομική ανάπτυξη, τις παραγωγικές και εμπορικές δραστηριότητες των κατοίκων της Πέλλας στην αρχαιότητα.
Πολύτιμα θεωρούνται τα ευρήματα του δυτικού νεκροταφείου του Αρχοντικού, «ιδίως αυτά της Εποχής του Σιδήρου και των αρχαϊκών χρόνων, τα οποία μαζί με της Πέλλας, που χρονολογούνται σε παλαιότερες από την ίδρυση της μακεδονικής πρωτεύουσας εποχές, ανατρέπουν την παλαιότερη άποψη της "απομόνωσης" των Μακεδόνων», υποστηρίζουν οι συγγραφείς.
Σήμερα η Πέλλα, η πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνων και επίκεντρο της κοσμοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με το έργο που επιτελείται (έρευνα, συντήρηση, αναστήλωση και ανάδειξη των ευρημάτων στο νέο μουσείο της), αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.
«Στη σημερινή συγκυρία, κοινωνική και οικονομική, η αναδρομή στο παρελθόν μέσα από την επίσκεψή μας, φυσική ή μέσω συγγραμμάτων, στα αρχαιολογικά μουσεία της πατρίδας μας δεν αποτελεί απλώς μια νοσταλγική συμπεριφορά», σημειώνει προλογικά η Μαριάννα Ι. Λάτση, «αλλά μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε και να οριοθετήσουμε το είδος και το μέγεθος των σύγχρονων προβλημάτων μας. Αναμφίβολα, μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να είναι λυτρωτική, αν κανείς μπορέσει να διακρίνει τη στιγμή μέσα στο όλο, αλλά και εξαιρετικά χρήσιμη ως πυξίδα για τη νέα αρχή που πρέπει να κάνουμε ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί ως κοινωνία».
Πρωταγωνιστής σ' αυτούς τους τόμους είναι η φωτογραφία, που αυτή τη φορά φέρει την υπογραφή ενός εξαιρετικού καλλιτέχνη, του Σωκράτη Μαυρομμάτη, ο οποίος δούλεψε χρόνια στην Πέλλα και με τη βοήθεια του Νίκου Στεφανίδη και του Νίκου Αναστασιάδη αποτύπωσε φωτογραφικά κομμάτια που εκτίθενται στο μουσείο ή φυλάσσονται στις αποθήκες και ως εκ τούτου παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Ετσι, το φτερούγισμα ενός έρωτα σε μελανόμορφο αγγείο ή το σκέρτσο μιας γυμνής Αφροδίτης που στροβιλίζεται διεκδικούν ισότιμη προσοχή με τα εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα και τα χρυσά κοσμήματα.
Λεπτομέρειες
Τα μικρά γίνονται μεγάλα, οι λεπτομέρειες κερδίζουν το ενδιαφέρον σε βαθμό που οι χρυσοκλωστές από το πέπλο που τύλιγε τα οστά ενός κοριτσιού του 2ου αιώνα π.Χ. να σε σπρώχνουν στο κείμενο να μάθεις περισσότερα, όπως επίσης να χαζέψεις και το χρυσό στεφάνι μυρτιάς που στόλιζε το κεφαλάκι του νεκρού παιδιού.
Την υψηλή ανάλυση των φωτογραφιών εγγυάται κάθε φορά η επιμελήτρια της έκδοσης Ειρήνη Λούβρου, ενώ στην όλη παρουσίαση είναι εμφανής η καλλιτεχνική ευαισθησία του Δημήτρη Καλοκύρη. Η έκδοση αυτή, όπως και όλες οι προηγούμενες, δεν είναι διαθέσιμη στο εμπόριο.
Είναι όμως προσβάσιμες ψηφιακά στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λάτση www.latsis-foundation.org.
Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου