Ο επενδυτικός «παράδεισος» της Μεσοποταμίας

Οι Τζιχαντιστές στην υπηρεσία των επενδυτών και της οικονομικής ανάπτυξης (δεύτερον Μέρος) [ Μέρος πρώτον]

Η περιοχή γύρω από τους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη, γνωστή από την αρχαιότητα ως Μεσοποταμία, είναι μεγάλης σημασίας για τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας.

 1^ον) Διαθέτει σεβαστές ενεργειακές πηγές.

 2^ον) Από το έδαφος της περνούν κρίσιμοι ενεργειακοί αγωγοί για τις βιομηχανίες της Ευρώπης

 και της Ασίας.

3^ον) Είναι ο φυσικός δρόμος σύνδεσης της Περσίας με τη Μεσόγειο (Ιράν – Συρία, Λίβανος, Ισραήλ).

Πριν την εμφάνιση του ISIS, στη Συρία και το Ιράκ διαμορφώνονταν μια επικίνδυνη για τα κράτη της Δύσης, άρα και για τις πολυεθνικές τους εταιρείες, κατάσταση.

Στη Συρία

Στη Συρία, το καθεστώς Άσαντ παραχωρούσε την εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων της χώρας, σε συμπράξεις Συριακών εταιρειών με εταιρείες κύρια από το Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα. Παράλληλα μέσω του Συριακού εδάφους, διευκόλυνε τον ανεφοδιασμό από το Ιράν, της εχθρικής για το Ισραήλ, Λιβανέζικης οργάνωσης Χεσμπολάχ,.

Στο Ιράκ

Στο Ιράκ, την Αμερικανική εισβολή και κατοχή του 2003, ακολούθησε η άνοδος στην πρωθυπουργία του Σιίτη πολιτικού Νουρί – αλ Μαλίκι το 2006.

Η εκλογή Μαλίκι αποτύπωσε ένα συμβιβασμό ανάμεσα στις Η.Π.Α και το Ιράν. Χάρη σε αυτόν οι Η.Π.Α διασφάλισαν τη σταθερότητα του Ιράκ, ενώ το Ιράν κατοχύρωσε πάνω του κάποια επιρροή.

Τα κρατικά αξιώματα της χώρας μοιράστηκαν σε Σουνίτες Άραβες φυλάρχους, που βρισκόταν υπό την επιρροή της Δύσης, των μοναρχιών του Κόλπου και της Τουρκίας και σε Σιίτες φυλάρχους προσανατολισμένους περισσότερο στο Ιράν.

Παράλληλα οι Κούρδοι, φιλικά προσκείμενοι στους ίδιους παράγοντες με τους Σουνίτες Άραβες κερδίζουν την αυτονομία τους.

Αντίστοιχα οι οικονομικοί  πόροι της χώρας παραχωρήθηκαν σε συμπράξεις ντόπιων εταιρειών με εταιρείες κυρίως της Δύσης (Exxon Mobil) και των συμμάχων της, και λιγότερο με εταιρείες του Ιράν. Το Ιράκ και ιδιαίτερα το Ιρακινό Κουρδιστάν γνωρίζουν οικονομική ανάπτυξη.

Αναφέρουμε μονάχα ότι την περίοδο 2005-2011 η ανάπτυξη του Ιρακινού Κουρδιστάν άγγιξε το 65%, καθιστώντας το νέο επενδυτικό «παράδεισο».

Oι αγωγοί που διέλυσαν τη Συρία

Η άρνηση Άσαντ στο Κατάρ

Το 2009 ο Άσαντ αρνείται πρόταση του Κατάρ για την κατασκευή του αγωγού Κατάρ – Σ. Αραβία – Ιορδανία – Συρία – Τουρκία – Ευρώπη. Αντίθετα το 2011 η Συρία, το Ιράκ και το Ιράν υπογράφουν την κατασκευή του «αγωγού της φιλίας», που θα μετέφερε αέριο από το Ιράν στην Ευρώπη.

Το ίδιο έτος, η Δαμασκός αναγγέλλει την ανακάλυψη τεραστίων ενεργειακών κοιτασμάτων στη Χόμς. Έκτοτε συμβαίνουν καταιγιστικά γεγονότα.

Ο εμφύλιος στη Συρία

Στη Συρία ξεσπάει εμφύλιος πόλεμος. Οι Η.Π.Α, η Μ. Βρετανία και η Ε.Ε, σε συνεργασία με το Ισραήλ, την Τουρκία, και τις μοναρχίες του Κόλπου, βοηθούν την Ισλαμική αντιπολίτευση. Αντίθετα η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν συνδράμουν την κυβέρνηση.

Ωστόσο το 2012 η αντιπολίτευση δεν έχει επιτύχει το απαραίτητο λαϊκό έρεισμα, την απαιτούμενη ομοιογένεια και την κατάλληλη στρατιωτική επάρκεια, για να κερδίσει τον πόλεμο. Παράλληλα η κυβέρνηση του Ιράκ τάσσεται με τον Άσαντ. Σταθερά έρχεται όλο και κοντύτερα στο Ιράν και απομακρύνεται από τις Η.Π.Α. Ταυτόχρονα το Ιράκ βυθίζεται στο θρησκευτικό σεχταρισμό, εις βάρος των Σουνιτών και υπέρ των Σιιτών.

Έτσι η Δύση προετοιμάζει στρατιωτική επίθεση κατά του Συριακού κράτους, ενώ δυναμώνουν στο εσωτερικό της οι ψίθυροι που καλούν σε αντικατάσταση του Μαλίκι στο Ιράκ

Η γιγάντωση του ISIS

Όμως στα τέλη του 2013, Κίνα και Ρωσία μπλοκάρουν στον Ο.Η.Ε τα σχέδια επίθεσης της Δύσης στη Συρία. …Τότε γιγαντώνεται το ISIS. Η οργάνωση Καταλαμβάνει την κεντροανατολική Συρία και εισβάλει στο κεντροδυτικό Ιράκ.

Άσαντ και Μαλίκι καταρρέουν υπό την πίεση του Χαλιφάτου. Παράλληλα οι διώξεις που ασκεί το ISIS στους μη Σουνιτικούς πληθυσμούς δημιουργούν προϋποθέσεις αλλαγής συνόρων στη Μεσοποταμία.

Η Δύση με δικαιολογία την άνοδο του ISIS παρεμβαίνει πιο ενεργά στις δύο χώρες.

Στο Ιράκ ο Μαλίκι αντικαθίσταται από τον επίσης Σιίτη Χαιντέρ Αλ – Αμπάντι. Η κίνηση αυτή εκφράζει τη σύναψη νέου, πιο φιλικού για τις Η.Π.Α, συμβιβασμού με το Ιράν. Συνακόλουθα στο εσωτερικό της χώρας εμφανίζεται οικονομική και πολιτική αναβάθμιση των Σουνιτών και ανεξαρτητοποίηση των Κούρδων από την κεντρική διοίκηση.

 Ο ενεργειακός χάρτης στη Συρία

Νωρίτερα οι Η.Π.Α μαζί με συμμάχους τους, έχουν συγκροτήσει στρατιωτικό συνασπισμό κατά του ISIS και έχουν ξεκινήσει αεροπορικές επιδρομές εναντίον του. Ταυτόχρονα οι ειδικές τους δυνάμεις συνδράμουν τις επιχειρήσεις του Ιρακινού στρατό.

Στη Συρία ο συνασπισμός των Η.Π.Α θα ξεκινήσει επίσης αεροπορικούς βομβαρδισμούς κατά του ISIS, χωρίς την άδεια της Συριακής κυβέρνησης. Παράλληλα οι Η.Π.Α προσεγγίζουν τους Κούρδους του κόμματος PYD στη Συρία. Με δική τους παρότρυνση το PYD μαζί με Άραβες και Τουρκομάνους μαχητές συγκροτεί τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF). Οι SDF θα κατακτήσουν τα εδάφη της βόρειας Συρίας. Εκεί οι Η.Π.Α θα στήσουν τουλάχιστον 5 νέες στρατιωτικές βάσεις.

ο ενεργειακός χάρτης του Ιράκ

Στο σημείο αυτό η δράση του ISIS αντικειμενικά διευκολύνει τις επιδιώξεις της Δύσης.

·         1^ον Αποδυναμώνει δύο μη αρεστές κυβερνήσεις.

·         2^ον Δικαιολογεί την ενεργότερη ανάμιξη της στην περιοχή.

·         3^ον Διευκολύνει την ανακατανομή των πόρων της περιοχής υπέρ της. Αφού στα ενδεχόμενα κατάρρευσης των δύο κυβερνήσεων, αλλαγής της πληθυσμιακής σύνθεσης της περιοχής και τέλος της εκδίωξης του ISIS από τις περιοχές που κατέλαβε από φιλικές σε αυτή δυνάμεις, η Δύση θα κέρδιζε τη μάχη της Μεσοποταμίας.

Ωστόσο το Φθινόπωρο του 2015 η Συριακή κυβέρνηση ζητάει τη στρατιωτική συνδρομή της Μόσχας.  Με τη βοήθεια της Ρωσικής αεροπορίας και των Ρώσων στρατιωτικών συμβούλων, ο Άσαντ θα αλλάξει τη ροή του πολέμου και θα επιτύχει τη σωτηρία του.

Παράλληλα στο Ιράκ η οργάνωση του Σιιτικού πληθυσμού στις στρατιωτικές «μονάδες λαϊκής κινητοποίησης» (PMU), υπό τη διοίκηση Ιρανών «φρουρών της επανάστασης», αλλάζουν επίσης τα πολεμικά δεδομένα. Οι νίκες των PMU έναντι του ISIS είναι εντυπωσιακές.

Έτσι ο Ιρακινός στρατός και οι Κούρδοι Πεσμεργκά που βρίσκονται υπό την επιρροή των Η.Π.Α είναι αναγκασμένοι να αποδεχτούν τις PMU ως σύμμαχο ενάντια στην τρομοκρατία. Χάρη στις PMU το Ιράν κατορθώνει να αυξήσει την επιρροή στη χώρα.

Τα νέα δεδομένα

Οι εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα δημιουργούν νέα δεδομένα. Η Δύση, το Ισραήλ, οι μοναρχίες του Κόλπου και η Τουρκία είναι αναγκασμένες να αποδεχτούν την παραμονή Άσαντ στη Συρία και κάποιο σημαντικό ρόλο του Ιράν στο Ιράκ.

Από την άλλη μεριά η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν πρέπει να αποδεχτούν την ομοσπονδοποίηση της Συρίας και ότι ένα κομμάτι της θα βρίσκεται υπό δυτική επιρροή. Επιπλέον πρέπει να δεχτούν ότι στο βαθύτερα διαιρεμένο Ιράκ η Δύση θα παραμένει ο ισχυρότερος παράγοντας.

Πλέον το ζητούμενο στον πόλεμο για όλα τα μέρη δεν είναι η ολοκληρωτική νίκη, αλλά η μεγαλύτερη προώθηση εις βάρος των αντιπάλων.

Ξεσπάει ένας αγώνα δρόμου για την κατάληψη περισσοτέρων εδαφών. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στα γεμάτα πετρέλαιο εδάφη που κατέχει το ISIS στην καρδιά της Μεσοποταμίας.

Αυτή η κούρσα θα κρίνει και τις μελλοντικές επενδύσεις. Θα καθορίσει ποιες εταιρίες θα ελέγξουν τους ενεργειακούς πόρους της Μεσοποταμίας και ποιοι αγωγοί θα τους μεταφέρει στην Ευρώπη.

Ο αγωγός Ιράν – Ιράκ – Συρία – Ευρώπη, που στηρίζεται από τη Ρωσία ή ο «φρέσκος» αγωγός Συρία (όχι από τα εδάφη του Άσαντ, αλλά από τα εδάφη των SDF) – Ιορδανία – Ισραήλ – Ευρώπη, που στηρίζεται από τις Η.Π.Α, τη Μ. Βρετανία και τη Σ. Αραβία, ο οποίος αντικαθιστά το μη πραγματοποιήσιμο αγωγό του Κατάρ.

Η μάχη για τα σύνορα Συρίας – Ιράκ

Ανακατατάξεις και στις διεθνείς συμμαχίες

Τα νέα δεδομένα προκαλούν ανακατατάξεις και στις διεθνείς συμμαχίες. Η Τουρκία απομακρύνεται από τις Η.Π.Α και προσεγγίζει τη Ρωσία. Το Κατάρ απομακρύνεται από τη Σ. Αραβία και προσεγγίζει την Τουρκία. Η Σ. Αραβία απομακρύνεται από την Τουρκία και προσεγγίζει τους Κούρδους κ.α.

Το ISIS λοιπόν δέχεται τις επιθέσεις όλων των δυνάμεων. Στη Συρία αντιμετωπίζει την κυβέρνηση, τη Χεσμπολάχ, τη Ρωσία, το Ιράν, τις ισλαμικές ομάδες που στηρίζει η Τουρκία, τις αντίστοιχες που στηρίζει η Δύση, το Ισραήλ, οι μοναρχίες του Κόλπου και τους Κούρδους που στηρίζουν οι Η.Π.Α.

Στο Ιράκ μάχεται τους Κούρδους Πεσμεργκά και την κυβέρνηση, που στηρίζουν οι Η.Π.Α, αλλά και τις PMU που στηρίζει το Ιράν. Συνεπώς θα αναμέναμε κανείς τη γρήγορη κατάρρευση του. Απεναντίας όμως αυτό δε συμβαίνει.

Οι πολέμιοι του ISIS νοιάζονται περισσότερο για τα συμφέροντα των εταιρειών τους, παρά για τη συντριβή της τρομοκρατίας.

Έτσι ο ένας υποσκάπτει τον άλλο με σκοπό να τον καθυστερήσει στην κούρσα για την κατάληψη των συνόρων Συρίας – Ιράκ που ελέγχει το ISIS, αλλά και να του αποσπάσει εδάφη. Σε αυτά τα πλαίσια εξακολουθούν και οι συνδιαλλαγές τους με το ISIS και άλλους τζιχαντιστές.

Τα πολεμικά μέτωπα

Ενώ λοιπόν στη Συρία ο στρατός προελαύνει κατά του ISIS στα ανατολικά, την ίδια ώρα δέχεται επιθέσεις από Ισλαμικές ομάδες που στηρίζουν οι Η.Π.Α και το Ισραήλ στο νότο. Παράλληλα ο Συριακός στρατός πλήττεται από αεροπορικές επιδρομές των δύο αυτών χωρών. Ταυτόχρονα η προέλασή του στο βορά  εμποδίζεται και από τις ενέργειες των SDF.

Από την άλλη μεριά ενώ οι SDF πολιορκούν την πρωτεύουσα του ISIS Ράκκα, οι Ισλαμικές ομάδες που στηρίζονται από την Τουρκία, με την ανοχή της Ρωσίας και του Ιράν, επιτίθενται στα κουρδικά καντόνια στα Συροτουρκικά σύνορα.

Να θυμίσουμε εδώ ότι το 2015 η Ρωσία είχε παρουσιάσει αδιάσειστες αποδείξεις για τις σχέσεις Τουρκίας – ISIS. Σήμερα συνεργάζεται μαζί της. Αντίστοιχη βρώμικη συνεργασία με την Τουρκία και το Κατάρ αναπτύσσει και το Ιράν, παρά τα όσα έλεγε μέχρι πέρσι.

Ομοίως στο Ιράκ ενώ οι PMU πολεμούν το ISIS τα σύνορα με τη Συρία, δέχονται ενοχλήσεις από τους Κούρδους Πεσμεργκά

Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί η ευκολία με την οποία οι διεθνείς δυνάμεις αποδέχονται ως μετριοπαθείς τους ακραίους Ισλαμιστές της Συρίας.

Στις ζώνες αποκλιμάκωσης, όπως ονομάζονται τα μέρη που de facto κατοχυρώνονται στην αντιπολίτευση, γενικεύεται το φαινόμενο τζιχαντιστές να «μετεγγράφονται» σε άλλες οργανώσεις και τζιχαντιστικές οργανώσεις να αλλάζουν όνομα, για να χαρακτηριστούν ως μετριοπαθείς.

Τελικά οι επενδύσεις, ιδιαίτερα αυτές που έγιναν σε αγωγούς και υδρογονάνθρακες, δεν έφεραν την ευημερία στη Μεσοποταμία. Αντίθετα προκάλεσαν έναν εξοντωτικό πόλεμο, ο οποίος γιγάντωσε το τέρας των τζιχαντιστών.

Τα πράγματα δε θα μπορούσαν να έχουν επί της ουσίας άλλη τροπή, εφόσον οι επενδυτές έχουν ζωτικά και αντικρουόμενα συμφέροντα στην περιοχή. Το ακραίο Ισλάμ είναι ένα από τα εργαλεία για την επίλυση αυτών των αντιθέσεων.

Όσο λοιπόν κλιμακώνονται οι αντιθέσεις ανάμεσα στους επενδυτές, τόσο περισσότερο αυτοί φλερτάρουν με τους τζιχαντιστές, όποια μορφή και αν έχουν τη δοσμένη στιγμή οι τελευταίοι.

-0-

Πηγή: Ανεξάρτητος