ΕΛΛΑΔΑ: Η δύσκολη ζωή ενός «μεντεσέ»

Σεπτέμβριος 25, 2018. 18:15

Μόνιμος στόχος κάθε Αστικής Ελίτ (μεγαλομέτοχοι μονοπωλιακών ομίλων και οι πολιτικοί-κοινωνικοί τους δορυφόροι) είναι η αύξηση της δύναμης της. Ωστόσο η ανταγωνιστική της φύση (απορρέει από την ανταγωνιστική φύση του Κεφαλαίου που κατέχει-διαχειρίζεται) καθιστά την προσπάθεια επίτευξης του διαρκή πηγή αντιπαραθέσεων, καθώς η αύξηση της ισχύος κάποιων συνεπάγεται τη μείωση της ισχύος άλλων.

Του Γιάννη Χουβαρδά
Πολιτικού Επιστήμονα

                  

Σήμερα η αύξηση της δύναμης της Ελληνικής Ελίτ προϋποθέτει ότι το Ελληνικό Αστικό κράτος (Η οργάνωση του έθνους κάτω από μία κυρίαρχη εξουσία, η οποία προασπίζεται τα συμφέροντα της Αστικής Τάξης) θα ενισχύσει βασικούς συντελεστές του ισχύος, οι οποίοι αδυνάτησαν μέσα στην κρίση:

·         (1) Την οικονομική ανάπτυξη.

·         (2) Την κυριαρχία του στην άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, όσο το επιτρέπει η συμμετοχή του σε διεθνείς ενώσεις (Ευρωζώνη).

·         (3) Την επιρροή του σε Βαλκάνια-Αν. Μεσόγειο.

Η λιτότητα που βιώνει ο λαός, αν και αποτελεί αναγκαία συνθήκη, δεν αρκεί για την ενίσχυση τους, καθώς αυτοί σχετίζονται και με ζητήματα όπως:

·         Η μείωση του δημοσίου χρέους και των πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να προκύψουν πόροι για τη στήριξη του κεφαλαίου,

·         η ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό και εμπορικό κόμβο, η οποία θα αναβαθμίσει το ρόλο του Ελληνικού κεφαλαίου στους περιφερειακούς επενδυτικούς σχεδιασμούς,

·         η προσέλκυση επενδύσεων και η εξεύρεση κερδοφόρων αγορών στο εξωτερικό για επενδύσεις και εξαγωγές.

Άρα η ικανοποίηση των παραπάνω ζητημάτων συνδέεται με τις διακρατικές συμφωνίες που θα κλείσει η εκάστοτε κυβέρνηση. 

Με δεδομένο τον ανταγωνισμό των κρατών, ο οποίος αντανακλά τον ανταγωνισμό των Ελίτ, αυτές οι συμφωνίες είναι προϊόν συμβιβασμού, στον οποίο το αδύναμο μέρος υποχωρεί περισσότερο.

Η μετατροπή της χώρας σε γεωπολιτικό “μεντεσέ”

Ως εκ τούτου ο λαός πρέπει να αξιολογήσει προσεκτικά την αναβάθμιση των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων και τη μετατροπή της χώρας σε γεωπολιτικό “μεντεσέ” (φράση του πρέσβη) υπέρ των ΗΠΑ. Μάλιστα η συγκεκριμένη προοπτική φαίνεται να αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελληνικής Ελίτ, καθώς υπέρ της τάσσονται εργοδοτικές οργανώσεις, αξιωματική αντιπολίτευση, στρατιωτική ηγεσία, κ.α, ενώ οι δυνάμεις που σχετίζονται με άλλα κέντρα (Γερμανία-Ρωσία) περιορίζουν την κριτική τους στον τρόπο υλοποίησης της.

Το ζητούμενο της Ελληνικής κυβέρνησης από αυτή την προοπτική συμπυκνώνεται στην παροχή βοήθειας για την ισχυροποίηση των συντελεστών ισχύος του Ελληνικού κράτους που αδυνάτησαν στα χρόνια της κρίσης. Ωστόσο μια τέτοια εξέλιξη δεν θα επουλώσει τις πληγές που άφησε στο λαό η οικονομική κρίση, δε θα του διασφαλίσει την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του και δεν εξαλείφει τον κίνδυνο εκδήλωσης νέας κρίσης.

Από την άλλη μεριά οι ΗΠΑ ζητάνε από την Ελλάδα τα εξής:

·         (1) Προώθηση των Ευρωατλανιτκών σχεδιασμών σε Βαλκάνια-Αν. Μεσόγειο, με παράλληλη συνεισφορά στον περιορισμό της Ρωσοκινεζικής και της Ρωσοιρανικής επιρροής.

·         (2) Βοήθεια στον συνετισμό της Τουρκίας τόσο με το καρότο όσο και με το μαστίγιο

·         (3) Στήριξη στην προσπάθεια τους να περιορίσουν τη διαφοροποίηση της ΕΕ από κεντρικές τους επιλογές.

Οι παραπάνω αξιώσεις έχουν γίνει δεκτές από την Ελληνική κυβέρνηση, η οποία:

(1) Προωθεί την ένταξη των Δυτ. Βαλκανίων σε ΝΑΤΟ-ΕΕ. 

 Έτσι υπέγραψε τη συμφωνία των Πρεσπών, πιέζει για έναν συμβιβασμό Σερβίας-Κοσσόβου και διαφημίζει τα οφέλη από τη συνεργασία των Βαλκανίων στο πλαίσιο των ΝΑΤΟ-ΕΕ στους Βαλκάνιους ηγέτες.

(2) Συμβάλλει την προσπάθεια της Δύσης στην Αν. Μεσόγειο ώστε:

·         (α) να μετατρέψει την Κύπρο σε ορμητήριο,

·         (β) να αποκτήσει νέα συμμαχικά σχήματα,

·         (γ) να βρίσκεται σε στρατιωτική ετοιμότητα.

Συνεπώς κινητοποιείται για την επίλυση του Κυπριακού, αναβαθμίζει τη συνεργασία με Αίγυπτο-Ισραήλ και μετέχει στην παρακολούθηση του Ρωσικού στόλου.

(3) Αντισταθμίζει τις δυσκολίες που δημιουργεί στο ΝΑΤΟ η Τουρκία. Συνακόλουθα αναβαθμίζει τη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ, η βάση της Σούδας επεκτείνεται και σχεδιάζονται νέες σε Σύρο-Κάρπαθο, Drone και ελικόπτερα εγκαθίστανται σε Λάρισα-Αλεξανδρούπολη, ίσως και πυρηνικά στον Άραξο, ενώ Νατοϊκά πλοία με αφορμή το προσφυγικό πρόβλημα περιπολούν στο Αιγαίο.

(4) Συμμετέχει στον πολιτικό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Ως εκ τούτου απελαύνει Ρώσους διπλωμάτες, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο προβαίνει στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Ουκρανικής εκκλησίας.

(5) Υποστηρίζει την κατασκευή ενεργειακών έργων και εμπορικών δρόμων που διευκολύνουν τη διαφοροποίηση της εισαγωγής υδρογονανθράκων (Υ/Α) στην ΕΕ από τη Ρωσία και ανταγωνίζονται το “νέο δρόμο του Μεταξιού” που οικοδομεί η Κίνα. Η κατασκευή του αγωγού TAP (Φ.Α– Αζερμπαϊτζάν), οι σχεδιασμοί για την περεταίρω ανάπτυξη της Ρεβυθούσσας και τη δημιουργία στην Αλεξανδρούπολη νέου τερματικού σταθμού (LNG- Κατάρ, Αυστραλία), η επιδίωξη της κατασκευής του αγωγού EASTMED (Φ.Α- Αν. Μεσόγειος), η επικείμενη κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού IGB, ο οποίος μέσω ενός δικτύου διασυνδετηρίων αγωγών ανάμεσα στις χώρες των Βαλκανίων θα μπορούσε να μεταφέρει το LNG στην ΕΕ και η ενδεχόμενη κατασκευή του διασυνδετήριου IGI για τη μεταφορά Φ.Α από τον EASTMED στην Ιταλία, δείχνουν τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση σε αυτή την κατεύθυνση. Το ίδιο δείχνουν και η αποφασιστικότητα με την οποία προωθεί την υλοποίηση της σιδηροδρομικής Εγνατίας, αλλά και η είσοδος της Αμερικανικής Exon Mobil και της Γαλλικής TOTAL στην εκμετάλλευση των εγχώριων Υ/Α.

(6) Δεν εναντιώνεται στις Αμερικανικές πιέσεις έναντι της Γερμανίας, οι οποίες εστιάζουν στο εμπόριο και τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Έτσι δέχθηκε την επιβολή δασμών στην εξαγωγή σωλήνων στις ΗΠΑ, συντάχθηκε με τις Αμερικανικές θέσεις στην τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ, όπου οι ΗΠΑ κατακεραύνωσαν τη Γερμανία και επιδίωξε το διορισμό Έλληνα διπλωμάτη στη θέση του Ευρωπαίου πρέσβη στις ΗΠΑ.

Σε τροχιά σύγκρουσης η χώρα

Όπως είναι αναμενόμενο η συνέχιση αυτού του δρόμου φέρνει τη χώρα μας σε τροχιά σύγκρουσης με παγκόσμιες (Ρωσία) και περιφερειακές (Ιράν) δυνάμεις, ενώ δυναμιτίζει περισσότερο τις σχέσεις της με την Τουρκία. 

Μάλιστα η συγκεκριμένη εξέλιξη συντελείται σε μια περίοδο που η ισχύς των ΗΠΑ υποχωρεί και το Διεθνές Σύστημα (ΔΣ) αποσταθεροποιείται από την όξυνση του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού για τον επανακαθορισμό των σφαιρών επιρροής, ενώ Βαλκάνια & Μ. Ανατολή ετοιμάζονται για αλλαγή συνόρων.

Ως εκ τούτου μπροστά στον Ελληνικό λαό εμφανίζονται νέοι θανάσιμοι κίνδυνοι.

·         (1) Αιγαίο & Κύπρος (ακολουθεί ίδια πορεία) καθίστανται πεδίο στρατιωτικού ανταγωνισμού παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων.

·         (2) Αυξάνει δραματικά για τη χώρα το κόστος των στρατιωτικών δαπανών.

·         (3) Τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας & Κύπρου θα δεχθούν νέα αμφισβήτηση αυτή τη φορά από εχθρικές στο ΝΑΤΟ δυνάμεις, οι οποίες μέχρι τώρα δεν ευνοούσαν την παραβίαση τους από την Άγκυρα, ιδιαίτερα αν η τελευταία εξακολουθήσει να μη συμμορφώνεται στις Νατοϊκές επιταγές (ενδεχόμενη Ρωσική αναγνώριση του ψευδοκράτους).

Ταυτόχρονα ακόμη και “τα ψίχουλα που θα πέσουν στο τραπέζι του” από μια ενδεχόμενη  σταθεροποίηση της ανάπτυξης κατόπιν Αμερικανικής βοήθειας, δε μπορούν να θεωρούνται δεδομένα. 

Ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που κήρυξε η κυβέρνηση Τράμπ πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εκδήλωσης νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οποία θα παρασύρει και την εύθραυστη Ελληνική οικονομία.

Αντίστοιχα αυτή κινδυνεύει και από ενδεχόμενα αντίποινα της Γερμανίας ή της Κίνας, σε τυχόν απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης να βλάψει θεμελιώδη συμφέροντα τους στην περιοχή κατ’ εντολή των ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα οι υπερασπιστές αυτού του δρόμου απαντούν ότι

·         (1) Ελλάδα & Κύπρος θωρακίζονται απέναντι στην Τουρκική επιθετικότητα, ενώ

·         (2) τα κυριαρχικά τους δικαιώματα εξασφαλίζονται παρά την τρικυμία που επικρατεί το Διεθνές Σύστημα.

Ο ρόλος της Ελλάδας είναι αυτός του “χρήσιμου ηλίθιου”;

Αυτοί οι κύριοι ξεχνούν την γεωπολιτική αξία που έχει η Τουρκία για τη Δύση αλλά και τη σπουδαιότητα που έχει για την Τουρκία η φιλία της Δύσης, παράμετροι που υπό την παρούσα ισορροπία ισχύος στο ΔΣ ελαχιστοποιούν την πιθανότητα οριστικής μεταξύ τους ρήξης. 

Συνεπώς τα δύο μέρη θα εξακολουθήσουν να αντιπαρατίθενται και να συνεργάζονται ταυτόχρονα.

Σε αυτά τα πλαίσια ο πιθανότερος ρόλος της Ελλάδας είναι αυτός του “χρήσιμου ηλίθιου”:

Από τη μια μεριά να συμβάλλει τη βίαιη περικύκλωση της Άγκυρας (κίνδυνος μίνι σύρραξης), από την άλλη να εξευμενίζει την οργή της, υπομένοντας τις αξιώσεις της (Αιγαίο-Κύπρος), κατ’ επιταγή των συμμάχων και παράλληλης δικής της αδυναμίας.

 Άλλωστε η Δύση ανέχτηκε και νομιμοποίησε αυτές τις αξιώσεις ακόμη και σε εποχές που η Άγκυρα στερούνταν άλλων αξιόλογων εταίρων (Δεκαετία ’90).

Τέλος ξεχνούν τη στάση των ΗΠΑ σε όλα τα κρίσιμα θέματα ασφάλειας Ελλάδας-Κύπρου:

(1) Κυπριακό: Προωθούν την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αντικατάσταση της από έναν μη λειτουργικό κρατικό συνεταιρισμό, ο οποίος επί της ουσίας θα διοικείται από την ίδια. Το σχέδιο τους στηρίζεται από Ελλάδα-Κύπρο όχι όμως από την Τουρκία, η οποία αρνείται την απόσυρση των στρατευμάτων της και την παραίτηση της από εγγυήτρια δύναμη. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να κλιμακώσει τις πιέσεις για την εξεύρεση λύσης, μιας και το νησί προορίζεται να αναβαθμίσει το ρόλο του στους σχεδιασμούς της. Αν και αυτές αποτύχουν τότε δεν αποκλείεται να κλείσει το θέμα από τη μεριά της, αναγνωρίζοντας de facto ή de jure δύο κράτη στο νησί.

(2) Μακεδονικό: Συνέβαλλαν στην υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία κατοχυρώνει τη Μακεδονική ταυτότητα της ΠΓΔΜ (Μακεδονική γλώσσα-υπηκοότητα), συμβάλλοντας στη de facto διαιώνιση του “Μακεδονικού” αλυτρωτισμού στην περιοχή.

(3) Μεγάλη Αλβανία: Διαχρονικά θρέφουν τον Αλβανικό μεγαλοϊδεατισμό, χρησιμοποιώντας τον εναντίον των ευάλωτων στη Ρωσική επιρροή Σλάβων.

 Σήμερα τον στηρίζουν και για να στερήσουν από την Τουρκία ευκαιρίες αύξησης της επιρροή της σε Αλβανία-Κόσοβο, όπως και για να αποτρέψουν τον προσεταιρισμό από αυτήν διάφορων μουσουλμανικών πληθυσμών με χαλαρή εθνική συνείδηση. 

Σε αυτά τα πλαίσια στέκονται με ανοχή ή και συμπάθεια απέναντι στις Αλβανικές αξιώσεις έναντι της Ελλάδας (Τσαμουριά, Ιόνιο), ζήτημα που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς η Μεγάλη Αλβανία γίνεται πράξη.

Συνεπώς όσοι υποστηρίζουν την εξεύρεση λύσης στα παραπάνω θέματα στη βάση Αμερικανικών σχεδίων για την περιοχή καλά θα κάνουν να το ξανασκεφτούν.

Συνοψίζοντας, ο ρόλος της Ελλάδας ως γεωπολιτικός “μεντεσές” των ΗΠΑ  ενδεχόμενα να αποφέρει στον Ελληνικό λαό κάποια ελάχιστα και πρόσκαιρα οικονομικά οφέλη. Ταυτόχρονα όμως θα τον εκθέσει για τα καλά στον κίνδυνο του πολέμου, θα υπονομεύσει περεταίρω τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας του και μεσοπρόθεσμα θα του επιφέρει πρόσθετη οικονομική ζημιά.

Ο κάθε ένας λοιπόν ας κάνει τις επιλογές του.

 Γιάννης Χουβαρδάς