Η κεντρική Μακεδονία όπως χαρτογραφήθηκε το 1849 από τον Alexander G. Findlay. Στο κέντρο η πόλη Gallicum (Καλλικός)
δεξιά της ροής του ποταμού.
Στην Κάτω Ιταλία οι απόγονοι του μεσαιωνικού Κιλκίς;
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Όταν είχα δημοσιεύσει, παλαιότερα, πως το Κιλκίς έχει χαμένο ιστορικό παρελθόν αλλά και η ίδια η ονομασία του αποτελεί παραφθορά μιας αρχαίας ή μεσαιωνικής ονομασίας, αρκετοί αναγνώστες, αμφισβήτησαν το δημοσίευμά μου, για διάφορους λόγους, υποστηρίζοντας πως η πόλη Κιλκίς είναι ένα δημιούργημα των χρόνων της οθωμανικής κυριαρχίας…
Και όμως υπήρχε η αρχαία - μεσαιωνική πόλη το Καλλικός ή Γαλλικός – ανάλογα με την προφορά του γράμματος Κάπα, ή γραμμένο στη λατινική ως Callicum ή Gallicum, εδώ, στην ίδια περιοχή που είναι τώρα η πόλη Κιλκίς.
Ας έρθουμε όμως στο θέμα του τίτλου του σημειώματος αυτού.
Μελετώντας μερικά άρθρα για την ιστορία των Ελλήνων της Καλαβρίας, στην Κάτω Ιταλία, ξαφνιάστηκα όταν διάβασα το ιστορικό του χωριού Γαλλικιανό.
Μεταφράζω ελεύθερα, μερικές φράσεις από το ιταλικό κείμενο:
« Το Γαλλικιανό ιδρύθηκε σε πολύ παλιούς και αβέβαιους χρόνους. Οι Γαλλικιανέζοι (Gallicianesi) είναι χαρακτηριστικοί άνθρωποι των ποιμένων, εραστές του τραγουδιού, του χορού και της γλώσσας τους: της ελληνικής γλώσσας… Οι Γαλλικιανοί είναι θύματα μιας βίαιης μετανάστευσης πληθυσμών και προέρχονται βάσει των οδηγιών ενός καταλόγου (tabellario) από μια πόλη (της Ελλάδας) με το όνομα Καλλικός ή Γαλλικός (dal nome Callicum o Gallicum), από όπου πήρε την ονομασία και το χωριό τους. Εντούτοις και σήμερα το χιλιόχρονο χωριό τους, επιμένει να αντιστέκεται πολιτιστικά και εθνικά…»
Αυτά σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο Filippo Violi, σε μια σύντομη ιστορική αναφορά για τους έλληνες της Καλαβρίας, της Κάτω Ιταλίας.
Πόλη με το όνομα Callicum ή Gallicum, στον ελλαδικό χώρο, υπήρχε μόνον στην περιοχή της Κρηστωνίας, δηλαδή στο σημερινό νομό Κιλκίς. Το Καλλικός ή Γαλλικός είναι ασφαλώς ο πρόδρομος της σημερινής πόλης Κιλκίς και αποτελεί σαφώς μεγάλο κομμάτι της ιστορικής διαδρομής του Κιλκίς.
Άλλωστε, από τον οικισμό του Καλλικού (Callicum) ή από τη γνωστή σε μας μεσαιωνικής ‘επισκοπής του Καλλικού’ (episcopi Callicu) του 6ου – 8ου αιώνα, πήρε το όνομά του ο Γαλλικός ποταμός, αφού γύρω στο 15ο ή 16ο αιώνα, έπαψε να ονομάζεται με την αρχαία ονομασία ‘Χείδωρος’ ή ‘Εχέδωρος’.
Αν, πράγματι, οι Γαλλικιανοί της Καλαβρίας, προέρχονται από τον πάλαι ποτέ οικισμό του Καλλικού, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε μια ‘ιστορική αποκάλυψη’.
Βρισκόμαστε στα ίχνη των παλαιότατων Ελλήνων κατοίκων της περιοχής του Κιλκίς και μάλιστα των απογόνων του ίδιου του μεσαιωνικού οικισμού του Κιλκίς!
Callicum, locca destructa - "Καλλίκου περιοχή κατεστραμμένη"
Το Καλλικός, ως οικισμός, αλλά και η επισκοπή Καλλικού, παύουν να υπάρχουν μετά το 10ο –11ο αιώνα. Μάλιστα σε χάρτη πολύ νεώτερο, του 1770 παρουσιάζεται, ακόμη, ως κατεστραμμένη περιοχή (αναφέρεται επί λέξει σε σημείωση, στα λατινικά, κάτωθεν του χάρτη: Callicum, locca destructa).
Θεωρούμε πως ο αφανισμός της πόλης Καλλικός και του μοναστηριού του, έγινε στη γενικότερη καταστροφή της περιοχής στα τέλη του δεκάτου αιώνα από βαρβαρικές επιδρομές. Μετά από αυτές τις επιδρομές, παύει, επίσης να αναφέρεται και η πόλη Δόβηρος και η γνωστή ‘επισκοπή Δοβήρων’, που βρισκόταν λίγο βόρεια της λίμνης Δοϊράνης.
Οι καταστροφές, οι δηώσεις και οι λεηλασίες ήταν τρομερές εκείνη την εποχή από τους βάρβαρους εισβολείς στο γεωγραφικό χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας.
Μια μη εμπεριστατωμένη θεώρηση...
Έτσι, οι κάτοικοι της εποχής εκείνης αναγκάστηκαν, προφανώς, να προσφύγουν, για να σωθούν, ως πρώτο στάδιο, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ήταν μια προσφυγιά χωρίς γυρισμό. Μετανάστευσαν με τα καράβια της εποχής, προς αναζήτηση νέας πατρίδας, στην Καλαβρία της Κάτω Ιταλίας.
Ιστορικά στοιχεία για τη μετακίνηση αυτή υπάρχουν ως γενικότητες. Δηλαδή, είναι γνωστό ότι πληθυσμοί του Βυζαντίου περί τον 10ο αιώνα μετοίκησαν στην νότιο Ιταλία. Λεπτομέρειες, σε ιστορικές πηγές, για τους πληθυσμούς αυτούς δεν υπάρχουν. Ή, τουλάχιστον, δεν κατόρθωσε να βρει, ο γράφων αυτά, κάτι το ιδιαίτερο για την εξεταζόμενη περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου