Μάιος 2011
Μεταφορά από τα σλαβοσκοπιανά στην ελληνική γλώσσα -Γιώργος Εχέδωρος
Η καταστροφή και η αποκατάστασή της
Η λίμνη Δοϊράνη με τις βροχοπτώσεις του περασμένου φθινοπώρου βρίσκεται σε καλό δρόμο, σχετικά με την αποκατάστασης της στάθμης των υδάτων της. Για μια, όμως, οικολογική ισορροπία θεωρείται αναγκαία η παρέμβαση του ανθρώπου, σύμφωνα με σκοπιανούς μελετητές.
Η Δοϊράνη, στο παρελθόν, είχε ένα ισορροπημένο οικοσύστημα και ήταν μια πολύ γνωστή λίμνη για την παραγωγικότητά της. Είχε άφθονη άγρια φύση και ήταν η πλουσιότερη λίμνη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης σε πληθυσμούς ιχθύων.
Το λιμναίο οικοσύστημα υπέστη φοβερή καταστροφή και περί το 1988 έφθασε στο χείλος της πλήρους καταστροφής του.
Εξαφανίστηκαν πάνω από εκατό είδη φυκιών και στις θέσεις δημιουργήθηκαν άλλα είδη που ήταν άγνωστα. Αυτά τα νέα άλγη άρχισαν να αναπτύσσονται έντονα και να δημιουργούν το φαινόμενο της πύκνωσης των υδάτων με φύκια διαφόρων ειδών που σύμφωνα με τους επιστήμονες ενδέχεται να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στη λίμνη.
Το αποτέλεσμα ήταν η συσσώρευση νεκρών οργανικών ουσιών προκαλώντας τη γενικότερη βιολογική αποσύνθεση και στέρηση των υδάτων από το οξυγόνο, μετατρέποντας το υδάτινο στοιχείο σε απόβλητα νερά.
Αυτό προκάλεσε την μαζική εξαφάνιση των κυδωνιών της λίμνης. Η δημιουργία ενός συστήματος εμπλουτισμού της λίμνης από όμβρια ύδατα κατά τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα την πλήρωση του υδάτινου στοιχείου αλλά χωρίς τη δημιουργία της παλαιότερης χλωρίδας και πανίδας.
Η δημιουργία της οικολογικής ισορροπίας είναι μια δύσκολη και μακροχρόνια διαδικασία.
Η μόλυνση από τα φυτοφάρμακα
Η εμφάνιση εκ νέου καλαμιών στα ύδατα της λίμνης σήμαινε την επιστροφή του βιοφίλτρου σε αυτήν. Το πρόβλημα όμως που υπάρχει τώρα είναι οι μεγάλες καταθέσεις βούρκου στον πυθμένα της λίμνης, όπως προειδοποιεί ο καθηγητής Δρ Σβέτισλαν Κρέστιτς, ο οποίος είναι επιστήμονας βιολόγος του Ινστιτούτου Βιολογίας του τμήματος των Σκοπίων και ο οποίος επί πολλά χρόνια έχει παρακολουθήσει την εξέλιξη της λίμνης Δοϊράνης.
«Αυτή η καθούμενη λάσπη είναι μια αρνητική κατάσταση για την υπόσταση της λίμνης. Έχουν εντοπιστεί βαρέα μέταλλα, DDT, φυτοφάρμακα και κάθε άλλο τι επιζήμιο για τη ζωή στη λίμνη. Η λάσπη της λίμνης είναι ο τελικός αποδέκτης όλων όσων συμβαίνουν στην λεκάνη απορροής της. Τα όμβρια ύδατα οδηγούν τα φυτοφάρμακα των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στον πυθμένα της λίμνης. Υπό τις συνθήκες αυτές είναι δύσκολο να προσμένουμε την εμφάνιση νέων οικογενειών φυκιών ή ζωής στο υδάτινο στοιχείο. Θα πρέπει να περάσει αρκετός χρόνος για να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία στο οικοσύστημα.
Απειλή από τα τρωκτικά
Σύμφωνα με τον καθηγητή Κρέστιτς η λίμνη αντί για ψάρια έχει γεμίσει από βαρέα μέταλλα και κάθε είδους παρασιτοκτόνα τα οποία έχουν αντίκτυπο στην πανίδα. Η ιχθυοπανίδα έχει αλλάξει εντελώς. Στη θέση των πρώην ενδημικών και υψηλής ποιότητας ιχθύων, τα οποία είχαν λάβει το όνομα στα λατινικά ‘Doiranesis’, όπως κυπρίνοι, πέρκες, πλατίτσες κ.α., τώρα, κυριαρχούν μαυρόψαρα και άλλα είδη χαμηλής ποιότητας.
Ένα επιπλέον πρόβλημα για τα νεαρά καλάμια είναι ένα είδος τρωκτικού, το οποίο λόγω της απαγόρευσης εκτροφής του για τη γούνα του, απελευθερώθηκε πρόσφατα στον περίγυρο της λίμνης από ιδιωτικό αγρόκτημα της γειτονικής Ελλάδας. Ήδη, εμπειρογνώμονες, κατόπιν σχετικού αιτήματος του Σκοπιανού Υπουργείου Περιβάλλοντος, από το Βιολογικό Ινστιτούτο, ερευνούν την απειλή αυτών των τρωκτικών.
« Μέσα σε αυτήν την κατάσταση, πρέπει να αγωνιστούμε και κατά των τρωκτικών αυτών για να διατηρηθεί ισορροπία στο οικοσύστημα. Τα τρωκτικά αυτά πολλαπλασιάζονται πάρα πολύ γρήγορα και σε μεγάλο βαθμό. Έτσι, αν τα επιτραπεί να αναπτυχθούν αλόγιστα θα καταστραφεί όλη η χλωρίδα κατά μήκος της λίμνης και δεν θα επιτραπεί η ανάπτυξη των καλαμιών, τα οποία φιλτράρουν το νερό της λίμνης και της δίνουν ζωή».
Μην πετάτε σκουπίδια στη Λίμνη
Ο καθηγητής Κρέστιτς προειδοποίησε ότι η λίμνη δεν μπορεί να μέρος απόθεσης των αποβλήτων των γύρω εγκαταστάσεων και ότι αυτό πρέπει να σταματήσει.
«Πρέπει να δημιουργηθούν γεωργικές ζώνες γύρω από τη λίμνη στις οποίες δεν θα επιτρέπεται η ρίψη λιπασμάτων αζώτου και φωσφόρου. Να καθιερωθεί η οικολογική καλλιέργεια γύρω από τη λίμνη για να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η λίμνη. Με κατάλληλες παρεμβάσεις, όπως η αφαίρεση της μολυσμένης λάσπης, θα ήταν μια αρχή για την ποιοτική αλλαγή των υδάτων της λίμνης».
Ο Σκοπιανός καθηγητής και η ομάδας του, ζητούν συνεργασία από το αρμόδιο υπουργείο ώστε να παρακολουθείται η πορεία της λίμνης ώστε να αποφεύγονται αρνητικές πρακτικές που θα μπορούσαν να την ερημώσουν. Στο αίτημά του συμπεριλαμβάνεται και η προσθήκη νέας ποσότητας γλυκού νερού στη λεκάνη.
Υποστηρίζει, ακόμη, την πρωτοβουλία των δημάρχων της Δοϊράνης και του Κιλκίς, της Ελλάδας, για την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος της λίμνης και το σχεδιασμό κοινών προγραμμάτων που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν από το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό ταμείο για την προστασία της χλωρίδας και πανίδας της λεκάνης της Δοϊράνης.
--
Συντάκτης: Антоанела Димитриевска
Επιμέλεια: Елизабета Милошевска Фиданоска
Απόδοση στην ελληνική : Γιώργος Εχέδωρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου