Το αίνιγμα της «μπαταρίας της Βαγδάτης»

Μια μυστηριώδης ανακάλυψη που έγινε το 1938 στην περιοχή Χουντζούτ Ράμπου στα ερείπια ενός αρχαίου παρθικού οικισμού προκαλεί ακόμη πολλά ερωτήματα στους επιστήμονες.

Ο εντοπισμός ενός αντικειμένου, ο οποίος αναφέρεται ως ανακάλυψη του Γερμανού αρχαιολόγου  Γουλιέλμου Κόνινγκ, που εργαζόταν ως διευθυντής του Μουσείου της Βαγδάτης, εντυπωσίασε στην εποχή του, αλλά και σήμερα δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη σε τι εξυπηρετούσε αυτό το αντικείμενο.

Δεν είναι σαφές, επίσης,  εάν ο Γερμανός αρχαιολόγος ανακάλυψε το ασυνήθιστο εύρημα στον αρχαίο οικισμό ή το εντόπισε στην αποθήκη της μουσείου της Βαγδάτης.

Πρόκειται για ένα κίτρινο βάζο, ύψους περίπου 13 εκατοστών. Ο λαιμός του ήταν καλυμμένος με άσφαλτο και προεξείχε από αυτόν μια σιδερένια ράβδος με ίχνη διάβρωσης. Μέσα η ράβδος περιβάλλονταν από έναν κύλινδρο χαλκού περίπου 5 ίντσες σε ύψος και 1,5 ίντσες σε διάμετρο. Τα άκρα του ήταν συγκολλημένα από κράμα μολύβδου –κασίτερου. Όλη αυτή η απλή κατασκευή θυμίζει μια …πρωτόγονη ηλεκτρική μπαταρία.

Ο Κόνινγκ δεν βρήκε άλλη εξήγηση. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, αυτό το βάζο ήταν γεμάτο με οξύ ή αλκάλιο και θα μπορούσε να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα με τάση 1 βολτ.

Αλλά γιατί οι αρχαίοι χρειάζονταν την ηλεκτρική ενέργεια;

Γνωρίζουμε ότι  η ηλεκτρική μπαταρία επινοήθηκε το 1800 από τον Ιταλό φυσικό Αλεσσάνδρο Βόλτα (1745-1827).

Αυτή η εφεύρεση ήταν μία από αυτές που άλλαξαν θεμελιωδώς τη ζωή της ανθρωπότητας. 

Ωστόσο, δεν φαίνεται η «μπαταρία της Βαγδάτης» να επηρέασε κάπως τη ζωή των ανθρώπων του αρχαίου Κόσμου.

Σε αναζήτηση της απάντησης, ο Κόνιγκ εξέτασε λεπτομερώς πολλά εκθέματα στο Μουσείου των Αρχαιοτήτων της Βαγδάτης.

 Η προσοχή στράφηκε στα χάλκινα αγγεία που βρέθηκαν ανάμεσα σε ερείπια των πόλεων των Σουμερίων, στο νότιο Ιράκ, που αναφέρονταν περίπου στο 2500 π.Χ.  Εντόπισε ότι πάνω στα αγγεία εφαρμόσθηκε η …ηλεκτρολυτική μέθοδος.

Όπως είναι γνωστό, η ηλεκτρολυτική απόθεση μπορεί να επικαλυφθεί με ένα μόνο μέταλλο (π.χ. χρυσό ή ασήμι) στην επιφάνεια ενός άλλου μετάλλου (για παράδειγμα αργυρού ή χάλκινου).

Αυτή η μέθοδος (ηλεκτρολυτική επικάλυψη) αναπτύχθηκε το 1838 από τον Γερμανό ηλεκτρολόγο B.S. Jacobi,  ο οποίος εργαζόταν στη Ρωσία.

Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι οι κάτοικοι της Αρχαίας Μεσοποταμίας, χρησιμοποιούσαν τη μέθοδο αυτή πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια!

Το 1947 ο Αμερικανός φυσικός Γουίλλιαμ Γκρέι, ο οποίος εργαζόταν στο εργαστήριο υψηλής τάσης στο Πίτσφιλντ της Μασαχουσέτης, μελετώντας το εύρημα του Κόνιγκ αποφάσισε να φτιάξει ένα ακριβές αντίγραφο της «μπαταρίας».

Ως ηλεκτρολύτης χρησιμοποιήθηκε θειικός χαλκός.

Προς έκπληξη (και ικανοποίηση!) του Γκρέι, η μπαταρία έδωσε ρεύμα με τάση περίπου 2 βολτ!

Το πείραμα του Γκρέι προκάλεσε επιστημονικό ενδιαφέρον για τις μυστηριώδεις συσκευές που εντόπισε ο Κόνιγκ.

Υπάρχουν όμως και άλλες απόψεις που διαφωνούν με τα συμπεράσματα του Κόνιγκ και του Γκρέι. 

Γιατί δημιουργήθηκε; Πως χρησιμοποιήθηκε; Έγινε πράγματι στη Μεσοποταμία ή ήρθε από αλλού; Ήταν γνωστή η μέθοδος της ηλεκτρόλυσης στην αρχαιότητα;

(Στοιχεία από oursociety.ru)

--

 © mikres-ekdoseis- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά  της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης  του ιστολογίου παραγωγής- http://www. mikres-ekdoseis.gr