Ιανουάριος 14, 2018. 18:24
Η μονή Τεκές Φαρσάλων
του σουλτάνου Ντουρμπαλί είναι στη Θεσσαλία της Ελλάδας, είναι αυτή που
συνενώνει τους Αλβανούς πιστούς της αίρεσης Μπετκασί με τους Ορθόδοξους
Έλληνες.
Το βίντεο δημιουργήθηκε από τον Μανόλ Πενιτσάουντ.
Παρουσιάσθηκε στο Μουσείο Φωτογραφίας
στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Δεκεμβρίου 2017.
Ο Τεκές είναι ένα μέρος όπου τοποθετούνται επίσης εικόνες της Ορθόδοξης Πίστης. Αυτό
είναι ένα παράδειγμα ανοχής που έρχεται από τον Μπεκτατισμό που είναι τόσο
διαδεδομένος στην Αλβανία.
Οι τεκέδες και οι Μπεκτασί
"Τεκέδες" ονομάζονταν τα μοναστήρια των
μωαμεθανών μυστικιστών και ήταν συχνά μεγάλα ιδρύματα στην ύπαιθρο, δομημένα
και οργανωμένα μέσα σε περιβόλους, κατ' αντιστοιχία με τα χριστιανικά
μοναστήρια.
Η αίρεση των Μπεκτασήδων από δογματικής απόψεως
τοποθετείται ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα θρησκευτικά ρεύματα του Ισλάμ, τους
Σουνίτες και τους Σιίτες.
Το μουσουλμανικό μοναστήρι ήταν
γνωστό παλαιότερα και με την προσωνυμία "Ιρενί Τεκές", από το
τουρκικό όνομα του χωριού Ασπρόγεια Φαρσάλων, που ήταν "Ιρενί" και
υπήρξε ιδιαίτερα γνωστό καθ' όλη τη διάρκεια λειτουργίας του, δηλαδή από τα
τέλη του 15ου αιώνα έως το 1973, οπότε και απεβίωσε ο 33ος και τελευταίος
μπουμπάς ή μπαμπάς (ηγούμενος) του μοναστηριού.
Όπως πολύ συχνά συνέβαινε με τους
τεκέδες, ο Ιρενί τεκές χτίσθηκε επάνω στα ερείπια ενός Βυζαντινού, όπως
ομολογείται, μοναστηριού του 10ου αιώνα, αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο.
Τόσο η
ανοικοδόμηση, όσο και η λειτουργία του οφείλουν πολλά στα πρότυπα των
χριστιανικών μοναστηριών. Ως ιδρυτής του φέρεται ο Τούρκος, φανατικός Μπεκτασί
– δερβίσης, Ντουρμπαλή, που καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και
φαίνεται να φτάνει στην Ασπρόγεια περί τα 1492 / 911 έτος Εγίρας.
Οι επίσημες
τουρκικές αρχές της Θεσσαλίας παραχωρούν στο δερβίση Ντουρμπαλή την άδεια να
ιδρύσει τεκέ στο Ιρενί, ως αναγνώριση των ανεκτίμητων στρατιωτικών υπηρεσιών,
που εκείνος τους πρόσφερε στο πολεμικό πεδίο και οι οποίες συνέτειναν στην
ολοκληρωτική κατάκτηση της Θεσσαλίας, την υποταγή του χριστιανικού πληθυσμού
της και δυνάμει στον εξισλαμισμό του.
Μέσα στους επόμενους αιώνες, ο τεκές του
Ιρενί ενισχύθηκε με τα τσιφλίκια των χωριών Ιρενί (Ασπρόγεια Φαρσάλων) και
Αρντουάν (Ελευθεροχώρι Μαγνησίας), μια έκταση, δηλαδή, τριάντα δύο χιλιάδων
(32.000) στρεμμάτων, γεγονός που τον κατέστησε οικονομικά ισχυρό.
Σύμφωνα με την άποψη ορισμένων
μελετητών, όπως ο παλαιός αρχαιολόγος Ν. Γιαννόπουλος, ο Ντουρμπαλή Σουλτάν
ήταν μυθικό πρόσωπο και ο Τεκές οφείλει το όνομά του στην παραφθορά της
τουρκικής λέξης τουρμπές ή ντουλμπές, που σημαίνει "τάφος".
Έτσι,
λοιπόν, ονομάζονταν τα μαυσωλεία, πολλές φορές και τα τεμένη, ίσως εδώ και
ολόκληρο το μοναστήρι, δηλαδή Ντουλμπαλή Τεκές = Τεκές των Τάφων ή των
Ενταφιασμένων.
Οι τεκέδες λειτουργούσαν, αφενός ως
φυλάκια, κέντρα ανεφοδιασμού και σύνδεσης με την περιφερειακή διοικητική
εξουσία, αφετέρου, υπήρξαν, κυρίως, χώροι προπαγάνδας για την προώθηση της
τουρκικής γλώσσας, πολιορκητικοί κριοί για τη διάδοση του μωαμεθανισμού και του
εξισλαμισμού χριστιανικών πληθυσμών.
Η σέκτα των Μπεκτασί υπήρξε ένα από
τα πολλά μυστικιστικά τάγματα που αναπτύχθηκαν μέσα στους κόλπους του Ισλάμ, το
οποίο κατά την εξελικτική του διαμόρφωση ευνόησε τη δημιουργία εσωτερικών
ταγμάτων και του μυστικισμού (tasavvuf). Οι μυστικιστές ήταν γνωστοί με το
γενικό όρο "Δερβίσηδες" και δημιούργησαν ξεχωριστά τάγματα, το καθένα
από τα οποία είχε το δικό του λατρευτικό τυπικό και τους δικούς του χώρους
λατρείας.
Από πολύ νωρίς, ο Μωαμεθανισμός
ακολούθησε δύο οδηγούς άξονες θεολογικής προσέγγισης. Από τη μια έστεκε η
επίσημη, άκαμπτη, άνευρη θεολογία, που βρίσκει έκφραση μέσα από έναν εξίσου
απόλυτο, σκληρό και άτεγκτο θρησκευτικό νόμο και από την άλλη δημιουργήθηκε ένα
διαφορετικό πεδίο θεολογικών αναζητήσεων, που εκφράστηκε μέσω μυστικιστικών
προσεγγίσεων και οι οποίες, στις πλείστες των περιπτώσεων, εδράζονται στη
φυσική αδήριτη ανάγκη των απλών ανθρώπων να διαμορφώσουν μια λαϊκή θρησκεία με
πραγματικό της στόχο την άμεση επαφή του ανθρώπου με τη γνώση του Θεού.
Θεμελιωτής του Μπεκτασισμού
θεωρείται ο Χατζή Μπεκτάς.
--
(Στοιχεία από gazetadita.al, dimosfarsalon.gr)
--
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- http://www. mikres-ekdoseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου