Ποιοι είναι οι Ταλιμπάν - «Μαθητές»- που κατέκτησαν το Αφγανιστάν;

Οι Ταλιμπάν, ή «Μαθητές (της ισλαμικής γνώσης)» στη γλώσσα Παστού, εμφανίστηκαν στις αρχές του 1990 στο βόρειο Πακιστάν μετά την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.

Ξεχώρισαν για πρώτη φορά στην παραμεθόρια περιοχή του βόρειου Πακιστάν και του νοτιοανατολικού Αφγανιστάν το 1994.

Υποσχέθηκαν να καταπολεμήσουν τη διαφθορά και να βελτιώσουν την ασφάλεια, και εκείνη την εποχή, πολλοί Αφγανοί είχαν κουραστεί από την αλαζονεία και τις αμοιβαίες συγκρούσεις των μουτζαχεντίν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, σύμφωνα με το BBC.

Οι Ταλιμπάν πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε θρησκευτικά σχολεία, τα οποία χρηματοδοτούνται κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, κηρύσσοντας το σκληρό ρεύμα του Ισλάμ.

Εφάρμοσαν τη δική τους αυστηρή εκδοχή της σαρία - ισλαμικού νόμου και εισήγαγαν βάναυσες ποινές.

Οι άντρες αναγκάστηκαν να αφήσουν γενιάδα και οι γυναίκες έπρεπε να φορέσουν μπούρκα που κάλυπτε ολόκληρο το σώμα τους.

Οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν την τηλεόραση, τη μουσική και τους κινηματογράφους και δεν ενέκριναν την εκπαίδευση των κοριτσιών.

Από το νοτιοδυτικό Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν επέκτειναν γρήγορα την επιρροή τους.

Τον Σεπτέμβριο του 1995, κατέλαβαν την επαρχία Χεράτ, που συνορεύει με το Ιράν, και ακριβώς ένα χρόνο αργότερα, κατέλαβαν την αφγανική πρωτεύουσα, την Καμπούλ, ανατρέποντας το καθεστώς του προέδρου Μπουρχανουντίν Ραμπάνι, ενός από τους ιδρυτές του αφγανικού μουτζαχεντίν, ο οποίος αντιστάθηκε στη σοβιετική κατοχή.

Μέχρι το 1998, οι Ταλιμπάν είχαν τον έλεγχο σχεδόν του 90 % του Αφγανιστάν.

Κατηγορήθηκαν για διάφορες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ένα από τα περιβόητα παραδείγματα συνέβη το 2001, όταν οι Ταλιμπάν άρχισαν να καταστρέφουν τα περίφημα γλυπτά του Βούδα στο Μπαμιγιάν στο κεντρικό Αφγανιστάν.

Το Πακιστάν έχει αρνηθεί επανειλημμένα ότι υποστηρίζει τους Ταλιμπάν, αλλά σύμφωνα με το BBC, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί Αφγανοί που συμμετείχαν αρχικά στο κίνημα εκπαιδεύτηκαν σε θρησκευτικά σχολεία στο Πακιστάν.

Κάποια στιγμή, έγιναν απειλή που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει το Πακιστάν από τις περιοχές που ελέγχουν στα βορειοδυτικά της χώρας.

Μία από τις πιο διάσημες επιθέσεις των Πακιστανών Ταλιμπάν συνέβη τον Οκτώβριο του 2012, όταν προσπάθησαν να σκοτώσουν την Πακιστανή φοιτήτρια Μαλάλα Γιουσαφζάι στο δρόμο για το σπίτι στην πόλη Μινγκόρι. Η Γιουσαφζάι, η οποία ανάρρωσε από έναν σοβαρό τραυματισμό, έγινε ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών και το 2014 έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης.

Μια μεγάλη στρατιωτική επίθεση δύο χρόνια αργότερα, μετά τη σφαγή σε ένα σχολείο στο Πεσαβάρ που σκοτώθηκαν περισσότερους από 140 άνθρωποι, κυρίως παιδιά, μειώθηκε την επιρροή των Ταλιμπάν στο Πακιστάν, προσθέτει το BBC.

Οι Ταλιμπάν προστάτεψαν τον ηγέτη του τρομοκρατικού δικτύου της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, και αρνήθηκαν την έκδοσή του, οπότε ένα μήνα μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές στο Αφγανιστάν.

Μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, το καθεστώς των Ταλιμπάν είχε ανατραπεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλοί ανώτεροι ηγέτες των Ταλιμπάν κατέφυγαν στην πακιστανική πόλη Κουέτου, από όπου πραγματοποίησαν επιχειρήσεις.

Παρά τον αυξανόμενο αριθμό ξένων στρατευμάτων, οι Ταλιμπάν επέστρεψαν σταδιακά και στη συνέχεια επέκτειναν την επιρροή τους στο Αφγανιστάν, καθιστώντας τεράστια τμήματα της χώρας ανασφαλή, ενώ η βία στη χώρα επέστρεψε σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από το 2001.

Υπήρξαν πολλές επιθέσεις των Ταλιμπάν στην Καμπούλ και τον Σεπτέμβριο του 2012, πραγματοποίησαν δράση στο στρατόπεδο Μπάστιον του ΝΑΤΟ.

Η ελπίδα για ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων εμφανίστηκε το 2013, όταν οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν σχέδια για το άνοιγμα γραφείου στο Κατάρ.

Ωστόσο, η δυσπιστία από όλες τις πλευρές παρέμεινε υψηλή και η βία συνεχίστηκε.

Τον Αύγουστο του 2015, οι Ταλιμπάν παραδέχτηκαν ότι συγκάλυπταν τον θάνατο του ηγέτη τους Μουλά Ομάρ για περισσότερα από δύο χρόνια, ο οποίος φέρεται να πέθανε λόγω προβλημάτων υγείας σε νοσοκομείο στο Πακιστάν.

Τον Σεπτέμβριο, η ομάδα είπε ότι οι εσωτερικές μάχες είχαν τελειώσει και συγκεντρώθηκαν γύρω από τον νέο ηγέτη Μουλά Μανσούρ, ο οποίος ήταν αναπληρωτής του Μουλά Ομάρ.

Εκείνη την εποχή, πήραν τον έλεγχο της πρωτεύουσας μιας επαρχίας, για πρώτη φορά μετά την ήττα το 2001, παίρνοντας τον έλεγχο της στρατηγικής σημασίας πόλης Κουντούζ.

Ο Μουλά Μανσούρ σκοτώθηκε σε επίθεση από αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος τον Μάιο του 2016 και τον διαδέχτηκε ο αναπληρωτής του, Μαούλβι Χιμπατουλάχ Ακουντζάντα, ο οποίος βρίσκεται ακόμη στο τιμόνι των Ταλιμπάν.

Μετά την ειρηνευτική συμφωνία ΗΠΑ-Ταλιμπάν από τον Φεβρουάριο του 2020, φάνηκε ότι οι Ταλιμπάν άλλαξαν τακτική και πέρασαν από σύνθετες επιθέσεις σε πόλεις και στρατιωτικές οχυρώσεις σε κύμα στοχευμένων δολοφονιών.

Οι στόχοι - δημοσιογράφοι, δικαστές, ακτιβίστριες ειρήνης, γυναίκες σε θέσεις - φαίνεται να πρότειναν ότι οι Ταλιμπάν δεν άλλαξαν την εξτρεμιστική ιδεολογία τους, αλλά μόνο τη στρατηγική τους.

Θεωρούνται αριθμητικά ισχυρότεροι τώρα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τότε που ανατράπηκαν το 2001.

Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ, οι Ταλιμπάν έχουν έως και 85.000 μαχητές.

Η οργάνωση μπορεί να κερδίζει έως και 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, η οποία είναι μια τεράστια αύξηση την τελευταία δεκαετία. Ορισμένα από αυτά προέρχονται από ναρκωτικά - το Αφγανιστάν είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου στον κόσμο και η μεγαλύτερη παπαρούνα - που χρησιμοποιείται για ηρωίνη - καλλιεργείται σε περιοχές που ελέγχονται από τους Ταλιμπάν, σύμφωνα με το BBC.

Οι Ταλιμπάν κερδίζουν χρήματα φορολογώντας ανθρώπους που ταξιδεύουν σε όλη την επικράτειά τους και μέσω επιχειρήσεων όπως τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρική ενέργεια και ορυκτά.

Οι ξένες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Πακιστάν και του Ιράν, αρνούνται να τους χρηματοδοτήσουν, αλλά, όπως προσθέτει η βρετανική δημόσια υπηρεσία, ιδιώτες από την περιοχή θεωρείται ότι το κάνουν.

--

 

 © mikres-ekdoseis- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά  της ενεργής ηλεκτρονικής

διεύθυνσης  του ιστολογίου παραγωγής- https://www. mikres-ekdoseis.gr