 |
| Ο διάδοχος του ελληνικού θρόνου Κωνσταντίνος στο Μακεδονικό Μέτωπο- 1913 |
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Το απόγευμα της 28ης Φεβρουαρίου 1913 στις ημερήσιες επερωτήσεις της Βουλής των Ελλήνων είχε γραφεί ως εισηγητής ο βουλευτής Καλλέργης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα:
«Σύσταση εις την Κυβέρνησιν δια ζητήματα σχετιζόμενα με την εξωτερικήν ημών πολιτικήν και τα εν γένει περιστάσεις τας οποίας εγέννησεν ο διεξαγόμενος πόλεμος».
Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως τα έδρανα της Βουλής ήταν υπερπλήρη και στο διπλωματικό θεωρείο καθόταν ο ναύαρχος Τόφλερ.
Ο Καλλέργης ενώπιον του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου ανέπτυξε τις θέσεις του για εθνικά θέματα και κυρίως για «τα πεδία όπου διεξήχθη ο Ελληνικός αγών, η Μακεδονία, η Ήπειρος και το Αιγαίον». Επισημάνθηκαν και για τα τρία αυτά πεδία ζητήματα διαφορετικής φύσεως που είχαν ανησυχήσει την κοινή γνώμη.
Εξαιρείται η Στρώμνιτσα
Ο ομιλητής καθόρισε μάλιστα τα σύνορα τα οποία έπρεπε να αποδεχτεί η Ελλάδα. Εξαιρεί την πόλη Στρώμνιτσα από τον κορμό της νέας Ελλάδας λόγω γεωγραφικών δεδομένων.
Αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικά τμήματα της ομιλίας του από τα οποία καθορίστηκαν και τα μελλοντικά γεγονότα. Τα μεταφέρουμε στη λαλούσα γλώσσα της εποχής μας:
« Τα σύνορα αυτά οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι είναι σύνορα ανταποκρινόμενα στην αρχή των δίκαιων και αμοιβαίων υποχωρήσεων. Αλλά πέρα της γραμμής αυτής, πέρα του Εριγώνα ποταμού δυστυχώς ήταν αδύνατο η γραμμή η οποία ακολουθεί μια από τις διακλαδώσεις του ποταμού αυτού να περιλάβει την Στρώμνιτσα. Η πόλις αυτή έχει μεγάλα δικαιώματα στον Ελληνισμό καθώς και η πόλη του Μοναστηρίου και οι μεγάλες ελληνικότατες κωμοπόλεις Τυρνόβου, Μεγαρόβου, Νιζοπόλεως. Η γραμμή αυτή αντί να ακολουθεί την Στρεμνίτσα, ακολουθεί δυστυχώς άλλη διακλάδωση τον ποταμό Σακουλέβα, που διέρχεται πάνω από τη Φλώρινα.»
Στην αίθουσα της Βουλής των Ελλήνων επικρατούσε άκρα σιγή. Δύο μόνον ήταν οι παρεμβάσεις του πρωθυπουργού Βενιζέλου που τόνισε πως η χάραξη των συνόρων είναι ελληνικό ζήτημα και όχι των Συμμάχων.
Η οροσειρά Κερκίνης το σύνορο
Ο Καλλέργης καθορίζοντας τη γραμμή των συνόρων της νέας Ελλάδας συνέχισε το λόγο του και αφού πρόβαλε την πολυετή πείρα του στα ζητήματα αυτά, συνέχισε ως εξής:
«Η μόνη γραμμή που ανταποκρίνεται στον εθνολογικό χαρακτήρα των μερών εκείνων, η γραμμή η οποία θα χαραχθεί στη βάση της αρχής που αναφέρθηκα, είναι η γραμμή που αρχίζει από το Νέστο ποταμό δια του όρους Φαλακρού (Μποζ Δαγ) δια της Κερκίνης μέχρι της Καρατζόβας. Είναι η μόνη φυσική γραμμή που δημιουργήθηκε και πλάστηκε από την φύση για να διευθετηθούν στη βάση αμοιβαίων και δίκαιων παραχωρήσεων τα δικαιώματά μας στη Μακεδονία.»
Η συζήτηση αυτή στη Βουλή έγινε, όπως προσημειώθηκε, τέσσερις μήνες πριν την έναρξη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου. Γράφηκε στα πρακτικά της Βουλής και οι εισηγήσεις του Καλλέργη αξιολογήθηκαν με σοβαρότητα από την Κυβέρνηση.
Γεωγραφικές τοποθεσίες που αναφέρθηκαν από τον ομιλητή βρίσκονταν τότε υπό του βουλγαρικού ελέγχου.
«...σαν της τρελλής τα μαλλιά».
Ένα χαρακτηριστικό σημείο της ομιλίας του Καλλέργη αποδίδει τη δεινή κατάσταση που επικρατούσε στην ‘Εκείθεν του Αξιού’ περιοχή, δηλαδή την ανατολική πλευρά του ποταμού. Λέγει ο ομιλητής:
« Εκείθεν του Αξιού τα πράγματα έχουσιν ούτως, ώστε δυνάμεθα να είπωμεν το δημώδες λόγιον ότι είναι «σαν της τρελλής τα μαλλιά». Ουδείς γνωρίζει τι έχομεν, ούτε ζώνη υπάρχει, ούτε περιοχή ζώνης.»
Έτσι σύμφωνα με τα σχέδια του Καλλέργη θα παραχωρούνταν στους Βουλγάρους, μεταξύ των άλλων και οι 7.498 Έλληνες του καζά της Στρωμνίτσης. Ενώ ο καζάδες (επαρχίες) των Βοδενών (Έδεσσας), των Γενιτσών, του Κιλκισίου της Γευγελής και της Δοϊράνης θα ενσωματώνονταν στη νέα Ελλάδα.
«Δεν μετέβημεν να κατακτήσωμεν Ζουλού»
Ένα σημαντικό σημείο της ομιλίας του Καλλέργη ήταν όταν απευθυνόμενος προς όλο το Σώμα εξέφρασε την αντίθεσή του προς τη λογική του βασιλιά της Βουλγαρίας Φερδινάνδου που είχε τονίσει με αλαζονεία πως θα προσθέσει τετραγωνικά χιλιόμετρα στη βουλγαρική επικράτεια. Τόνισε ο ομιλητής στη Βουλή:
«Ομολογώ κύριοι, ότι τέτοια βάση συζήτησης δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί λογική. Δεν πήγαμε να κατακτήσουμε Ζουλού, ούτε πόλεις στην Αφρική. Ο πόλεμός μας υπήρξε απελευθερωτικός, τουλάχιστον αυτόν χειροκρότησε η Ευρώπη, όχι κατακτητικός.
Έχουμε να εξετάσουμε πόσους Έλληνες έχουμε να απελευθερώσουμε εμείς και πόσους Βουλγάρους έχουν να απελευθερώσουν οι Βούλγαροι. Πόσοι Έλληνες ακόμη θα μείνουν στη δουλεία και πόσοι Βούλγαροι υπό ημών.
Αυτή είναι η βάση της συζήτησης, διότι αν ο ελληνισμός έχει 5 και 6 εκατομμύρια υπόδουλους Έλληνες και κατορθώσει να απελευθερώσει μόλις ένα εκατομμύριο, δεν έπεται ότι θα τους παραχωρήσει στους Βουλγάρους επειδή συνέπεσε να έχουν αυτοί 300.000 μόνο για απελευθέρωση, όταν μένουν υπόδουλοι 4-5 εκατομμύρια Ελλήνων.»
Το απελευθερωτικό σχέδιο της Ελλάδας, ως προς τη Μακεδονία, έγινε σαφές, από ότι βλέπουμε, από τις αρχές του 1913. Ένα σημαντικό τμήμα της οριοθέτησης του Καλλέργη ολοκληρώθηκε μετά τη μάχη του Κιλκίς, την απελευθέρωση της Γευγελής και την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Στρώμνιτσα.
Όπως θα δούμε όμως αναλύοντας τα γεγονότα, η προέλαση του ελληνικού στρατού στην πεδιάδα της Στρώμνιτσας δεν είχε την αποφασιστικότητα της απελευθέρωσης των νοτιότερων τμημάτων της Μακεδονίας. Από αυτό γίνεται καταφανές πως το σχέδιο του Καλλέργη έγινε αποδεκτό από την τότε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.
Πηγές: εφημερίδες Εμπρός & Σκριπ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου