31/10/2011 | ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗ
Αν επιχειρηθεί μία γρήγορη μετάβαση προς τη δημοκρατία στη Λιβύη, οι όποιες διαφωνίες θα αντιμετωπιστούν εμπράκτως με τα όπλα, επισήμανε ο διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας.
Φόβοι για τυχόν πτώση φιλοδυτικών μοναρχιών του Κόλπου
Η χώρα μας καλείται να διατηρήσει τους στενούς δεσμούς της με τις χώρες τις Μέσης Ανατολής την ώρα που η τουρκική προσέγγιση δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή στην περιοχή
Η πτώση του καθεστώτος Καντάφι και αργότερα ο αποτρόπαιος θάνατός του από τους εξεγερμένους στη γενέτειρά του Σύρτη, έφερε την «αραβική άνοιξη» πιο κοντά στο τέλος της. Ο αραβικός κόσμος τώρα, τουλάχιστον σε Τυνησία, Αίγυπτο και Λιβύη, ετοιμάζεται να μπει σε έναν πιο δημοκρατικό τρόπο ζωής. Την ίδια ώρα η χώρα δεν μπορεί να μείνει έξω από αυτές τις εξελίξεις, καθώς η γεωγραφική της θέση, αλλά ταυτόχρονα και η αλαζονική στάση της Τουρκίας απέναντι στις ενέργειες της Κύπρου για εξόρυξη υδρογονανθράκων, μας προτρέπουν να έχουμε τα μάτια μας ανοικτά.
Αν κοιτάξουμε λίγο πίσω, πριν από περίπου δέκα μήνες, «η αφορμή για την 'αραβική άνοιξη' ήταν η οικονομική κρίση η οποία επιβάρυνε ακόμα περισσότερο την άσχημη κατάσταση της μεσαίας και κατώτερης τάξης του αραβικού κόσμου», αναφέρει στη «Σ» ο Χρίστος Ιακώβου, διευθυντής Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ). Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτό προκάλεσε την αντίδρασή τους που στη συνέχεια έφερε στην επιφάνεια πάγια αιτήματα των κοινωνιών αυτών, όπως ο εκδημοκρατισμός, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η απαλλαγή από αυταρχικά καθεστώτα που κυβερνούσαν για δεκαετίες ολόκληρες. Στην ουσία η οικονομική κρίση επιτάχυνε την πίεση για πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Όπως είναι λογικό τα καθεστώτα δεν συναίνεσαν στη λογική των μεταρρυθμίσεων και αναγκάστηκαν είτε να καταρρεύσουν, όπως έγινε σε Λιβύη και Τυνησία, είτε να αποχωρήσουν όπως στην Αίγυπτο», σημειώνει.
Φόβοι για άνοδο ισλαμιστών
Πέρα από την ευδιάκριτη συνέπεια της απαλλαγής από τα πολύχρονα καθεστώτα, ο κ. Ιακώβου επισημαίνει και την ενεργοποίηση και πολιτικοποίηση δυνάμεων που κατά το παρελθόν δρούσαν παράνομα και υπό καταπίεση όπως οι ισλαμιστές και οι φιλελεύθεροι. «Αυτοί τώρα διεκδικούν, μέσω δημοκρατικών διαδικασιών, θέσεις στο πολιτικό σύστημα», συμπληρώνει, για να τονίσει μια τρίτη πολύ σημαντική επίπτωση της «αραβικής άνοιξης». «Αυτήν τη στιγμή ολοκληρώνεται ο κύκλος της 'αραβικής άνοιξης', άρα τελειώνει και η περίοδος της προβλεψιμότητας. Όλα όσα συνέβαιναν ήταν προβλέψιμα, ενώ τώρα αρχίζει η περίοδος της αβεβαιότητας. Δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος πού θα οδηγήσουν οι εξεγέρσεις αυτές.
Εάν δηλαδή οι χώρες θα οδηγηθούν με επιτυχία στη δημοκρατία, ποια θα είναι η δύναμη των ισλαμιστών και των φιλελευθέρων μετά τη διενέργεια εκλογών. Η αβεβαιότητα αυτή αναγκάζει τους δυτικούς να είναι ακόμη πιο προσεκτικοί, ώστε να μην οδηγηθούν σε άνοδο οι ισλαμιστές», δηλώνει. Επιπλέον, ο πρόεδρος του ΚΥΚΕΜ υπογραμμίζει ότι υπάρχει ο φόβος «για ένα νέο κύκλο αραβικών εξεγέρσεων που θα ανατρέψει καθεστώτα που είναι ήδη φιλοδυτικά και προστατεύονται από τη Δύση, όπως το Μπαχρέιν. Μεγάλος φόβος υπάρχει για τυχόν κατάρρευση της Σαουδικής Αραβίας, γιατί τότε θα αρχίσει ένα ντόμινο ανατροπών για πολλές μοναρχίες του Κόλπου, οι οποίες είναι απότοκα της βρετανικής αποικιοκρατίας και προπύργια του δυτικού γεωστρατηγικού σχεδιασμού όπως το Ομάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ».
Πλεονεκτική η θέση μας
Παράλληλα, όπως εξηγεί, από τη στιγμή που η Κύπρος έχει προχωρήσει προς οριοθετήσει της ΑΟΖ μας, «αυτό μας έχει καταστήσει πολύ στενά συνδεδεμένους με τις τύχες των χωρών της ευρύτερης περιοχής. Χωρίς να υπάρχει ειρήνη και σταθερότητα στις διμερείς μας σχέσεις στην περιοχή, δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε τώρα».
Τέλος, ο ίδιος υπογραμμίζει πως «το γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί παραδοσιακά καλές σχέσεις με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και το ότι είμαστε η μόνη χώρα της περιοχής που είναι μέλος της ΕΕ, είναι σημαντικά πλεονεκτήματα».
Κατέρρευσε η μικρή τουρκική ζώνη
ΘΑ ΗΤΑΝ επιπόλαιο αν δεν κάναμε αναφορά στη στρατηγική της Τουρκίας, η οποία προσπαθεί να αναδειχθεί σε ηγεμονική δύναμη στη Μέση Ανατολή. «Πριν από την 'αραβική άνοιξη' η Τουρκία είχε κάνει ανοίγματα προς τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και είχε αναπτύξει σχέσεις με τις ηγεσίες», υπενθυμίζει ο διεθνολόγος, για να προσθέσει ότι «τώρα, η Τουρκία προσπαθεί με γρήγορες κινήσεις να παίξει το παιχνίδι της με τους νέους ηγέτες».
Μάλιστα η Άγκυρα είχε δημιουργήσει μία μικρή τουρκική ζώνη στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Συρία, Λίβανο και Ιορδανία. «Η ζώνη αυτή, που στηριζόταν σε δύο συμφωνίες - ελεύθερου εμπορίου και κατάργησης της βίζας - έχει καταρρεύσει τώρα, γιατί είναι σε αντιπαράθεση με το συριακό καθεστώς Άσαντ και οι Ιορδανοί φλερτάρουν με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και το Κατάρ)», επισημαίνει ακόμα.
Σε ό,τι αφορά την Αίγυπτο, η Τουρκία τάχθηκε από την αρχή υπέρ του να φύγει από την εξουσία το καθεστώς Μουμπάρακ, καθώς εθεωρείτο ανταγωνιστής για την ηγεμονία στην περιοχή. Ωστόσο, μετά την παραίτηση Μουμπάρακ, ο αιγυπτιακός στρατός, όσο και η μουσουλμανική αδελφότητα δεν αποδέχονται το τουρκικό παιχνίδι. «Είναι φανερό δηλαδή ότι η 'αραβική άνοιξη' δεν έχει ευνοήσει και τόσο πολύ την Τουρκία», τονίζει ο κ. Ζαρούνας.
Οι άραβες και το Κυπριακό
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ που γεννιέται είναι ποια η στάση της χώρας μας; Απαντώντας, ο κ. Ιακώβου αναφέρει ότι «η Κύπρος οφείλει να αναπτύξει σχέσεις με οποιαδήποτε καθεστώτα και συστήματα προκύψουν στην πορεία. Διότι ο αραβικός κόσμος είναι πολύ σημαντικός λόγω της ευαισθησία που υπάρχει στο Κυπριακό ζήτημα». «Από κει και πέρα όμως», προσθέτει, «λόγω της αβεβαιότητας δεν μπορεί κανείς να προβλέψει αν αυτό θα ωφελέσει ή θα βλάψει την Κύπρο. Μάλλον, κατά τη δική μου γνώμη, οι εξελίξεις αυτές δεν έχουν οποιαδήποτε άμεση επίπτωση στην Κυπριακή Δημοκρατία. Το μόνο που ενδεχομένως να μας επηρέαζε είναι η αλλαγή καθεστώτος στη Συρία. Δηλαδή αν θα παρέμενε το νέο καθεστώς προσκολλημένο στην Τουρκία ή θα ακολουθούσε μια νέα εξωτερική πολιτική από αυτή που ακολουθεί ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ τα τελευταία χρόνια», καταλήγει.
Διαφορετική κάθε χώρα
ΤΗ ΔΙΚΗ του εκδοχή, για τη στάση της Κύπρου απέναντι στις χώρες, έδωσε ο διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας. Όπως ανέφερε, «αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αντιμετωπίσουμε κάθε περίπτωση και κάθε χώρα ξεχωριστά. Οι παραδόσεις και η ιστορία της κάθε χώρας είναι διαφορετικές. Γι' αυτό και σε κάποιες ευνοείται περισσότερο η ανάπτυξη ενός πιο δημοκρατικού καθεστώτος και σε κάποιες άλλες λιγότερο. Παράδειγμα στην Τυνησία όλα τα πράγματα δείχνουν να κινούνται προς μια ομαλή μετάβαση.
Σε παρόμοια μοίρα είναι και η Αίγυπτος, που παρά τις δυσκολίες και τις συγκρούσεις μεταξύ μουσουλμάνων και κοπτών χριστιανών, φαίνεται ότι θα τα πάνε καλά. Αντίθετα στη Λιβύη, δεν υπήρχαν δημοκρατικοί θεσμοί και θα πρέπει να κτίσουν από την αρχή. Εκεί ανατράπηκε πλήρως το καθεστώς και ακόμα υπάρχουν όπλα στα χέρια των πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Φοβάμαι ότι αν επιχειρηθεί μία γρήγορη μετάβαση προς τη δημοκρατία στη Λιβύη, οι όποιες διαφωνίες θα αντιμετωπιστούν εμπράκτως με τα όπλα».
" η σημερινή "
Η χώρα μας καλείται να διατηρήσει τους στενούς δεσμούς της με τις χώρες τις Μέσης Ανατολής την ώρα που η τουρκική προσέγγιση δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή στην περιοχή
Η πτώση του καθεστώτος Καντάφι και αργότερα ο αποτρόπαιος θάνατός του από τους εξεγερμένους στη γενέτειρά του Σύρτη, έφερε την «αραβική άνοιξη» πιο κοντά στο τέλος της. Ο αραβικός κόσμος τώρα, τουλάχιστον σε Τυνησία, Αίγυπτο και Λιβύη, ετοιμάζεται να μπει σε έναν πιο δημοκρατικό τρόπο ζωής. Την ίδια ώρα η χώρα δεν μπορεί να μείνει έξω από αυτές τις εξελίξεις, καθώς η γεωγραφική της θέση, αλλά ταυτόχρονα και η αλαζονική στάση της Τουρκίας απέναντι στις ενέργειες της Κύπρου για εξόρυξη υδρογονανθράκων, μας προτρέπουν να έχουμε τα μάτια μας ανοικτά.
Αν κοιτάξουμε λίγο πίσω, πριν από περίπου δέκα μήνες, «η αφορμή για την 'αραβική άνοιξη' ήταν η οικονομική κρίση η οποία επιβάρυνε ακόμα περισσότερο την άσχημη κατάσταση της μεσαίας και κατώτερης τάξης του αραβικού κόσμου», αναφέρει στη «Σ» ο Χρίστος Ιακώβου, διευθυντής Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ). Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτό προκάλεσε την αντίδρασή τους που στη συνέχεια έφερε στην επιφάνεια πάγια αιτήματα των κοινωνιών αυτών, όπως ο εκδημοκρατισμός, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η απαλλαγή από αυταρχικά καθεστώτα που κυβερνούσαν για δεκαετίες ολόκληρες. Στην ουσία η οικονομική κρίση επιτάχυνε την πίεση για πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Όπως είναι λογικό τα καθεστώτα δεν συναίνεσαν στη λογική των μεταρρυθμίσεων και αναγκάστηκαν είτε να καταρρεύσουν, όπως έγινε σε Λιβύη και Τυνησία, είτε να αποχωρήσουν όπως στην Αίγυπτο», σημειώνει.
Φόβοι για άνοδο ισλαμιστών
Πέρα από την ευδιάκριτη συνέπεια της απαλλαγής από τα πολύχρονα καθεστώτα, ο κ. Ιακώβου επισημαίνει και την ενεργοποίηση και πολιτικοποίηση δυνάμεων που κατά το παρελθόν δρούσαν παράνομα και υπό καταπίεση όπως οι ισλαμιστές και οι φιλελεύθεροι. «Αυτοί τώρα διεκδικούν, μέσω δημοκρατικών διαδικασιών, θέσεις στο πολιτικό σύστημα», συμπληρώνει, για να τονίσει μια τρίτη πολύ σημαντική επίπτωση της «αραβικής άνοιξης». «Αυτήν τη στιγμή ολοκληρώνεται ο κύκλος της 'αραβικής άνοιξης', άρα τελειώνει και η περίοδος της προβλεψιμότητας. Όλα όσα συνέβαιναν ήταν προβλέψιμα, ενώ τώρα αρχίζει η περίοδος της αβεβαιότητας. Δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος πού θα οδηγήσουν οι εξεγέρσεις αυτές.
Εάν δηλαδή οι χώρες θα οδηγηθούν με επιτυχία στη δημοκρατία, ποια θα είναι η δύναμη των ισλαμιστών και των φιλελευθέρων μετά τη διενέργεια εκλογών. Η αβεβαιότητα αυτή αναγκάζει τους δυτικούς να είναι ακόμη πιο προσεκτικοί, ώστε να μην οδηγηθούν σε άνοδο οι ισλαμιστές», δηλώνει. Επιπλέον, ο πρόεδρος του ΚΥΚΕΜ υπογραμμίζει ότι υπάρχει ο φόβος «για ένα νέο κύκλο αραβικών εξεγέρσεων που θα ανατρέψει καθεστώτα που είναι ήδη φιλοδυτικά και προστατεύονται από τη Δύση, όπως το Μπαχρέιν. Μεγάλος φόβος υπάρχει για τυχόν κατάρρευση της Σαουδικής Αραβίας, γιατί τότε θα αρχίσει ένα ντόμινο ανατροπών για πολλές μοναρχίες του Κόλπου, οι οποίες είναι απότοκα της βρετανικής αποικιοκρατίας και προπύργια του δυτικού γεωστρατηγικού σχεδιασμού όπως το Ομάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ».
Πλεονεκτική η θέση μας
Παράλληλα, όπως εξηγεί, από τη στιγμή που η Κύπρος έχει προχωρήσει προς οριοθετήσει της ΑΟΖ μας, «αυτό μας έχει καταστήσει πολύ στενά συνδεδεμένους με τις τύχες των χωρών της ευρύτερης περιοχής. Χωρίς να υπάρχει ειρήνη και σταθερότητα στις διμερείς μας σχέσεις στην περιοχή, δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε τώρα».
Τέλος, ο ίδιος υπογραμμίζει πως «το γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί παραδοσιακά καλές σχέσεις με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και το ότι είμαστε η μόνη χώρα της περιοχής που είναι μέλος της ΕΕ, είναι σημαντικά πλεονεκτήματα».
Κατέρρευσε η μικρή τουρκική ζώνη
ΘΑ ΗΤΑΝ επιπόλαιο αν δεν κάναμε αναφορά στη στρατηγική της Τουρκίας, η οποία προσπαθεί να αναδειχθεί σε ηγεμονική δύναμη στη Μέση Ανατολή. «Πριν από την 'αραβική άνοιξη' η Τουρκία είχε κάνει ανοίγματα προς τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και είχε αναπτύξει σχέσεις με τις ηγεσίες», υπενθυμίζει ο διεθνολόγος, για να προσθέσει ότι «τώρα, η Τουρκία προσπαθεί με γρήγορες κινήσεις να παίξει το παιχνίδι της με τους νέους ηγέτες».
Μάλιστα η Άγκυρα είχε δημιουργήσει μία μικρή τουρκική ζώνη στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Συρία, Λίβανο και Ιορδανία. «Η ζώνη αυτή, που στηριζόταν σε δύο συμφωνίες - ελεύθερου εμπορίου και κατάργησης της βίζας - έχει καταρρεύσει τώρα, γιατί είναι σε αντιπαράθεση με το συριακό καθεστώς Άσαντ και οι Ιορδανοί φλερτάρουν με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και το Κατάρ)», επισημαίνει ακόμα.
Σε ό,τι αφορά την Αίγυπτο, η Τουρκία τάχθηκε από την αρχή υπέρ του να φύγει από την εξουσία το καθεστώς Μουμπάρακ, καθώς εθεωρείτο ανταγωνιστής για την ηγεμονία στην περιοχή. Ωστόσο, μετά την παραίτηση Μουμπάρακ, ο αιγυπτιακός στρατός, όσο και η μουσουλμανική αδελφότητα δεν αποδέχονται το τουρκικό παιχνίδι. «Είναι φανερό δηλαδή ότι η 'αραβική άνοιξη' δεν έχει ευνοήσει και τόσο πολύ την Τουρκία», τονίζει ο κ. Ζαρούνας.
Οι άραβες και το Κυπριακό
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ που γεννιέται είναι ποια η στάση της χώρας μας; Απαντώντας, ο κ. Ιακώβου αναφέρει ότι «η Κύπρος οφείλει να αναπτύξει σχέσεις με οποιαδήποτε καθεστώτα και συστήματα προκύψουν στην πορεία. Διότι ο αραβικός κόσμος είναι πολύ σημαντικός λόγω της ευαισθησία που υπάρχει στο Κυπριακό ζήτημα». «Από κει και πέρα όμως», προσθέτει, «λόγω της αβεβαιότητας δεν μπορεί κανείς να προβλέψει αν αυτό θα ωφελέσει ή θα βλάψει την Κύπρο. Μάλλον, κατά τη δική μου γνώμη, οι εξελίξεις αυτές δεν έχουν οποιαδήποτε άμεση επίπτωση στην Κυπριακή Δημοκρατία. Το μόνο που ενδεχομένως να μας επηρέαζε είναι η αλλαγή καθεστώτος στη Συρία. Δηλαδή αν θα παρέμενε το νέο καθεστώς προσκολλημένο στην Τουρκία ή θα ακολουθούσε μια νέα εξωτερική πολιτική από αυτή που ακολουθεί ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ τα τελευταία χρόνια», καταλήγει.
Διαφορετική κάθε χώρα
ΤΗ ΔΙΚΗ του εκδοχή, για τη στάση της Κύπρου απέναντι στις χώρες, έδωσε ο διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας. Όπως ανέφερε, «αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αντιμετωπίσουμε κάθε περίπτωση και κάθε χώρα ξεχωριστά. Οι παραδόσεις και η ιστορία της κάθε χώρας είναι διαφορετικές. Γι' αυτό και σε κάποιες ευνοείται περισσότερο η ανάπτυξη ενός πιο δημοκρατικού καθεστώτος και σε κάποιες άλλες λιγότερο. Παράδειγμα στην Τυνησία όλα τα πράγματα δείχνουν να κινούνται προς μια ομαλή μετάβαση.
Σε παρόμοια μοίρα είναι και η Αίγυπτος, που παρά τις δυσκολίες και τις συγκρούσεις μεταξύ μουσουλμάνων και κοπτών χριστιανών, φαίνεται ότι θα τα πάνε καλά. Αντίθετα στη Λιβύη, δεν υπήρχαν δημοκρατικοί θεσμοί και θα πρέπει να κτίσουν από την αρχή. Εκεί ανατράπηκε πλήρως το καθεστώς και ακόμα υπάρχουν όπλα στα χέρια των πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Φοβάμαι ότι αν επιχειρηθεί μία γρήγορη μετάβαση προς τη δημοκρατία στη Λιβύη, οι όποιες διαφωνίες θα αντιμετωπιστούν εμπράκτως με τα όπλα».
" η σημερινή "
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου